Journalist en hoofdredacteur van De Correspondent Rob Wijnberg schreef onlangs een boek over media genaamd ‘Voor alles wat waars’. Hierin beschrijft hij hoe de manier waarop media is georganiseerd en welke gevolgen dat heeft voor de maatschappij. Wat hij daarmee precies bedoelt legt hij uit aan de hand van een heel aardig essay genaamd ‘Hoe onze mediacratie een wantrouwensmachine werd’.
Bulgaren
Hij vertelt hoe de media tien jaar geleden schande sprak van frauderende Bulgaren. Van links tot rechts doken journalisten vol op dit schandaal (terwijl het een relatief kleine zaak was) en de politiek nam dit over. Er kwam, mede naar aanleiding van de ophef, veel draagvlak voor strenge maatregelen en die kwamen er ook. De Belastingdienst kreeg veel meer ruimte om fraudeurs aan te pakken met de Toeslagenaffaire als – onbedoeld – gevolg. Toen die Toeslagenaffaire eenmaal naar boven was gehaald, spraken dezelfde journalisten schande van de overheid die veel te streng was geweest voor normale mensen. Met andere woorden: het feit dat media zijn ingericht op het veroorzaken van ophef op de korte termijn zorgt voor een instabiele samenleving.
Niet voor niets is de slogan van onze podcast ‘de podcast van de antwoorden’. Ook wij storen ons regelmatig aan de manier waarop sportmedia de zaken in de sport verslaat. Het gaat bijna altijd over een mening over een incident en zelden over constructieve oplossingen die de (sport-)wereld een beetje beter maken. Weten wij nu echt iets over de werkwijze van sportpsycholoog Annemieke Zijerveld of alleen wat ze van de leiding van Ajax vindt?
Kick Off
Ikzelf ben fan van de Kick Off Podcast van de Telegraaf, maar elke maandag en vrijdag staan in het teken van ophef. De afgelopen weken ging het er alleen maar om wat Sven Mislintat allemaal fout heeft gedaan en – toen hij eenmaal weg was – moesten er meer echte Ajacieden op leidinggevende functies komen. Ze wandelen daar van ophef naar ophef en de meningen gaan vaak over het verleden, maar zelden over de toekomst. Natuurlijk gaat voetbal over de waan van de dag, maar je kan best wat verder kijken en sommige journalisten doen dat ook wel.
Want je kan als medium natuurlijk een rondje ophef overslaan en nadenken over een constructieve oplossing. Je kan de organisatiestructuur van de 100 beste sportclubs in de wereld analyseren en beschrijven wat Ajax daarvan kan leren. Hoe zijn die clubs georganiseerd en welke mensen hebben daar voorname functies? Hebben ze allemaal een verleden bij de club of zijn ze gewoon goed in hun vak? Vervolgens bel je die mensen en vraag je hoe zij hun club leiden: op welke basis kopen ze spelers, welke businessmodellen hanteren ze en welke trainers passen bij de waarden van een club?
Zo zou je je als journalist ook kunnen opstellen natuurlijk. Niet alleen roepen wat er allemaal misgaat, maar je volgt de werkwijze van een wetenschapper, analist, misschien een consultant zelfs (zou daar wel een beetje mee doseren). Natuurlijk moeten die mannen van De Telegraaf en Vandaag Inside lekker hun mening blijven geven, maar die vorm van journalistiek zou echt iets toevoegen aan wat er al is.
