Laten we eerlijk zijn: we doen vaak alsof voetbal alleen maar draait om geld, tactiek, en de vorm van de spits. Maar als je even doorkijkt, dan zie je dat voetbal vooral cultuur is. En dat we dat nogal eens vergeten. Kijk naar Feyenoord. Nemen ze een Deense trainer aan die vooral bezig is met huddles en holle zinnen. Geen idee wat-ie zegt. Iedereen knikt, maar je voelt: dit klopt niet helemaal. En dat komt omdat-ie de cultuur niet snapt.
Weet je wie dat wél snappen? De mensen van VI.
Ik luisterde laatst naar de Skiete Willy Podcast en dacht: misschien is het voor echte fans en niet voor mij. Bjorn van der Doelen, cultheld by nature, ratelde een kwartier door over de dag dat Ajax punten liet liggen en PSV won. Er zat bier in, muziek en veel eten. Het was een soort Brabants epos, met z’n eigen ritme en sfeer. Geen analyse over expected goals of pressing traps. Gewoon: een gevoel.
Daartegenover heb je Pak Schaal van Ajax. Compleet andere koek. Arco – de millennial met hartzeer – liep een rouwproces door. Elk verlies voelde als een existentiële crisis. Het ging over teleurstelling, verwachting, drama. En Freek Jansen? Die bleef stoïcijns, maar die is dan ook voor De Graafschap. Die is gewend aan verlies.
En dan heb je Dick voor Mekaar. Waar het over brandjes ging en over volgend seizoen dat beter moet. Het is een soort ode aan de nuchterheid, over de schoonheid van verlies accepteren en – nog steeds – over hoe het bij Slot allemaal anders werd.
Wat al die podcasts laten zien: voetbal is geen spreadsheet. Het is een gevoel, een verhaal. Stel dat je een dertiger uit Amerika bent, opgegroeid met honkbal en hotdogs, en je verhuist naar Nederland. Je spreekt Nederlands, maar weet niks van voetbal. Dan luister je die drie podcasts en je weet binnen een uur: waar voel ik me goed bij? Dat is mijn club. Niet door de stand of het stadion. Maar door het verhaal, de toon, het karakter en de mensen die de verhalen vertellen. Ikzelf ben veel meer Martijn en Michel dan Bjorn of Arco dus mijn vader en zoon zijn niet voor niets voor Feyenoord.
En dat is precies waar clubs iets van kunnen leren. Want cultuur is niet iets dat je achteraf erbij verzint. Het is de basis. Als jij al honderd jaar speelt met bravoure, eigen jeugd en aanvallend spel, dan moet je daar je trainer op uitzoeken. Niet iemand die in spreadsheets praat en van betonvoetbal houdt. Dan wringt het. Dan wordt het nep.
Bij VI snappen ze dat. Daar worden podcasts gemaakt met de ziel van de club als uitgangspunt. En daardoor zitten ze avond na avond in volle zalen met mensen die zichzelf herkennen in de verhalen. Clubs zouden daar vaker naar moeten luisteren. Naar hun eigen verhaal. Hun eigen toon. Want voetbal is geen project. Het is cultuur.
